Қарттық осы
Өмір сырын қандай жан ұға алады?,
Ұға алмастан барлығын құп алады.
Жарқылдатып жасындай бірте-бірте,
Сөндіред те қатардан шығарады.
Тозбастай көрме тоныңды
Тозбастай көрме тоныңды,
«Кім кесер» деме жолымды.
Тобаңнан Алла жаңылтса,
Білмейсің оң мен солыңды.
Хаттар, хаттар, хаттар-ай
Хаттар, хаттар, хаттар-ай,
Қимас-сыйлас жандардың,
Хат соңында аттары-ай.
Сөзі жүрек лүпілі,
Ұмытып жалған дүниені
Ұмытып жалған дүниені,
Өртенген шағың есте ме?
Ұмытпай жүрмін мен сені,
Ұмытылар емес ештеңе.
Арсыздық, ойсыз озбырлық
Арсыздық, ойсыз озбырлық,
Аздырып адам баласын.
Жыртқыштай қанын қоздырып,
Тұмшалар саңылау санасын.
Шексіз қиялым-ай, шексіз ғаламды шарлаған
Шексіз қиялым-ай, шексіз ғаламды шарлаған,
Тіршілік тозаңы болып тұңғиығыңда қарманам.
Жансыздарға әр беріп, жандыларға нәр берген,
Құдіретіңе, бір Алла, басымды иіп таң қалам.
О, Жаратқан, ешбір жанға бас идіре көрмегін
О, Жаратқан, ешбір жанға бас идіре көрмегін,
Қошеметке құл болғанша, жақсы оданда өлгенім.
Дақ түсірмей өткізе гөр адамдықтың арына,
Рас болса бұл өмірге адам болып келгенім.
Өзектегі өртім қойды-ау басылмай
Өзектегі өртім қойды-ау басылмай,
Кейде отырам қас-қабағым ашылмай.
Тұңғиыққа түпсіз сүңгіп кетемін,
Метеориттің ағып түскен тасындай.
Байлықты бедел санама
Байлықты бедел санама, ерлердің басын бағала,
Ерекше ғып жаратып, тудырған Алла Тағала.
Әліңді біл, Аяз би, жолыңды біл құмырсқа,
Ақылсыз сөйлеп ақиып, жағаласпа жағаға.
«Ала гөр» деме Аллаға
«Ала гөр» деме Аллаға,
Ал демесең де кетесің.
Артынан ата-анаңның,
Арулап тәнді жетесің.
Кімге жақсы бұл өмір, кімге жаман
Кімге жақсы бұл өмір, кімге жаман,
Кімге жарық бұл өмір, кімге қараң.
Тұңғиыққа батырып, тұншықтырып,
Бір қиындық кездесер күнде маған.
Жақсылығы шексіз Жаратқан
Жақсылығы шексіз Жаратқан, бар болса күнәм, кешіргін,
Жанына жара салғам жоқ, жарлы мен жетім-жесірдің.
Аттаған жерім тағы жоқ, ешкімнің ала жібінен,
Ақ адал маңдай теріммен өрендерімді өсірдім.
Тотанов Сатыбалдының 80 жасқа толуына арнау
Жалғандыққа жарты қадам баспайтын,
Жалған сөзге жалған жақ та ашпайтын.
Сәке, сіздей азамат аз қазақ та,
Аспайтын да, саспайтын да таспайтын.
Теңіздей басым шуылдап
Теңіздей басым шуылдап, толқындай тулар жүрегім.
Он сегіз мың ғаламды жүргендей тербеп бір өзім.
Баласы түгіл адамның әлемде барлық жандыға.
Амандық, саулық, жақсылық бір Алладан тіледім.
Кім көрді «ақылым кем» дегендерді
Кім көрді «ақылым кем» дегендерді,
Ақымақ әжуа етер кемеңгерді.
Саяз су сарқыраған көзге түсіп,
Көрмейміз тұнып аққан тереңдерді.
Әділеттің жолында
«Әділет» деп,
Әділеттің жолында,
Семсерлерін сермегендер сорлайды.
Түптің-түбі әділетті көксеген,
Тәңірім сүйген Таразым
Тағзым ғып келдім, Таразым, бабаларымның мекені,
Он сегіз мың ғаламда өзіне не жетеді.
Тәу етіп тұрмын, Таразым, ата-анам туған бақ мекен,
Ата-ана мейірім иісіндей далаңнан самал еседі.
Ақылды адам бақытты
Ақылды адам бақытты деген Құран-Кәрімде,
Ашу – араз, ақыл – дос, ақылға кел бәрің де.
Жаманшылық біреуге ойлар болсаң Алланың,
Ұшырайсың құтқармас қаһарына, кәріне.
Айдарымнан сенсіз жел есілмеді
Кіндік қаным тамған жер, кешір мені,
Сыртта жүрдім тұсауым кесілгелі.
Жер бетінің жүрсем де қай шетінде,
Айдарымнан сенсіз жел есілмеді.
Өзімді ешкімнен кем санамаймын
Өзімді ешкімнен кем санамаймын,
Бар жанды өзіме тең бағалаймын.
Бірдейміз бәріміз де Алла алдында,
Бірдейді бөліп қалай алалаймын.
Тамсанып, таңғалмағын сұлуларға
Тамсанып, таңғалмағын сұлуларға,
Жаныңда, жанарыңда жылу бар ма?
Сұлуға жылуы жоқ тағдыр қосса,
Тауқымет тартар, татар уың да алда.
Қайда кетіп барамыз
Жан-жарым-ау, қайда жүрміз, қайда кетіп барамыз,
Тұман басқан күн секілді тұмшаланды санамыз.
Бойға қуат, жанға медет қайдан іздеп табамыз?
Кеше ғана көңіліміз көл, жайлау еді жағамыз.
Мені теңеп жүрген көп Абайға да
Мені теңеп жүрген көп Абайға да,
Бола салдым мен Абай қалай ғана?
Теңелерлік Абайға бар ма қазақ?
Өтсе дағы өмірден талай дана.
Атыңнан айналайын, Алла деймін
Атыңнан айналайын, Алла деймін,
Алласыз бұл тіршілік бар ма деймін.
Ғаламның он сегіз мың егесіне,
Ешбірің жалбарынбай қалма деймін.
Сөз сүлейі Сүйінбайға
О, құдіретті Сүйекем, құдіретіңе табындым,
Табындым да өзіңе, пенделіктен арылдым.
Сүйіктісі халықтың бола алмайды ақындар,
Халқы үшін түспесе ішіне от-жалыңның.
Шыбыл балаларына
Тарадық бір атаның кіндігінен,
Бөлемін «бөтенсің» деп кімді-кімнен.
Шыбылдың ұрпағының арасында,
Атанған жалғыз ақын түңлігі мен.
Ақындарын туғызар заман ғана
Ақындарын туғызар заман ғана,
Заманыңды, ақыным, жамандама!
Ғаламды да бұзатын, заманды да
Дию, пері, жын емес, адам ғана.
Қарасайдың жүрегін, Андас бидің шешендігің берген бе?
Қарасайдың жүрегін, Андас бидің шешендігің берген бе?
Суырылдың семсердей сұрқай заман келгенде.
Шыбын жаның шырқырап қиянатты көргенде,
Шамырқана жыр жаздың ішқұсалық шерменде.
Дауылпаз көкте саңқылдап
Дауылпаз көкте саңқылдап,
Туласа толқын теңізде.
Жанарың мұңлы жарқылдап,
Жанымның оты, мені ізде.
Ой да жоқ, ойландырған арман да жоқ
Ой да жоқ, ойландырған арман да жоқ,
Армандап мейірім шөлім қанған да жоқ.
Тойымсыз құзғын құлқын шоқымаған,
Жалғанда өлексе де қалған да жоқ.
Шоқтығы кездей қазан ат
Шоқтығы кездей қазан ат,
Шашасын шаңға шалдырмас.
Жақсыдан туған азамат,
Жолдасын жауға қалдырмас.
Аққулар неге сыңсиды?
Аққулар неге сыңсиды?
Жүрекке сыңсып мұң құйды.
Шошытып жанды ақ шабақ,
Аспанға неге ыршиды.
Күн, айым, жылым, ғасырым
Күн, айым, жылым, ғасырым,
Ақырын жылжы, ақырын.
Баратын жерім қаншалық,
Қаншама қалды шақырым.
Болады бәрі, толады
Болады бәрі, толады,
Толады да солады.
Жандылар түгіл жансыз да –
Жалғанның аз күн қонағы.
Ғаламның сіңіп кеттім тылсымына
Ғаламның сіңіп кеттім тылсымына,
Тылсымның кім түсінер қыр-сырына.
Ғалам сырты қаптаған тірі тозаң,
Құл болған құрбан болған құлқынына.
Бұл жалғанның рақат, азабын да
Бұл жалғанның рақат, азабын да,
Көрсет Алла мадағын, мазағын да.
Білу үшін қадірін жаннатыңның,
Жату үшін үн-түнсіз тозағыңда.
Барыс жылы наурыздың бесінші жұлдызы
Барыс жылы наурыздың бесінші жұлдызы,
Бусанған шақта түрленіп жусан-қырмызы.
Өмірге келдім, өмірге келер бұл шақта,
Жүрегі шуақ Алланың сүйген ұл-қызы.
Алдыңнан Алла жарылқағай
Өліміңе өкіндім, өзегіме шоқ түсті,
Кірпіктегі көз жасым қызыл, жасыл от түсті.
Алты қарыс азулы Төле бидің ұрпағы,
Тоқпанұлы Ас-аға ажал атты оққа ұшты.
- Narsha Bulgakbaev Нарша Булгакбаев
-
- Габриэль Гарсиа Маркес
- Альфред Адлер
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі