Өлең, жыр, ақындар

Алла, Аруақ жебеді

Алла, Аруақ жебеді,
Қатарға қосты, теңеді.
Ата-анадан бір жалғыз,
Жарым көңіл мен еді.

Толық

Дос жылатып айтады

Дос жылатып айтады жаны ашып,
«Жүрмесін» деп орынсыз асып-тасып.
Дұшпан мақтап күлдіріп, бүлдіреді,
«Жер қапсын» деп, жер болып бетін басып.

Толық

Жақсылығың болмайды

Бар арманы, аңсары ауғандардың ақшаға,
Жақсылығы болар деп ойламағын басқаға.
Алла берген мейірімнен ада болған жандардың,
Жүрегі де, жаны да айналады тасқа да.

Толық

Ей, адамдар!

Ей, адамдар, зәбір берме жандыға,
Ая, ая, аңыратпа аңды да.
Бір Алладан мейірім, тоқтам сұрайық,
Жүрген жері, екі қолы қандыға.

Толық

Айтар сөзді ұғуға сана керек

Айтар сөзді ұғуға сана керек,
Айтпасаң да сезеді дана зерек.
Ақыл айтып арыма ақымаққа,
Ақымақ боп өлгенше қала бермек.

Толық

Шексіз ғалам, қалай ұқтым сырыңды

Шексіз ғалам, қалай ұқтым сырыңды,
Ұқпай өтті-ау, не бір дана бұрынғы.
Раббым-ау, шексіз тылсым сырына,
Сонша неге құштар еттің құлыңды?

Толық

Болмысы жаман адамның

Болмысы жаман адамның,
Жақсылығы жоқ, жалынба.
Маңсаптың құлы наданның,
Маңына бар ма, табынба.

Толық

Бірте-бірте

Бірте-бірте ғайып болып бәріміз,
Ұмыт болар шалқып салған әніміз.
Көшер, кетер, өшер жердің бетінен,
Біздер салған сәулет сарай сәніміз.

Толық

Күй

Жер мен көктің қосылып,
Күңіренген үніңдей.
Күй шығарсам деп едім,
Қорқыт баба күйіндей.

Толық

Алланың шапағаты

Алланың шексіз мейірім шапағаты,
Алланың жан адамға аманаты,
Ақыл-ой аң-құстардан артық берген,
Тірлікте шықпасын деп жаман аты.

Толық

Адалдыққа сүйіндім

Адалдыққа сүйіндім,
Арамдыққа күйіндім.
Жақсылыққа иілдім,
Жамандыққа шүйілдім.

Толық

Ел бар ма?

Ер бар ма қабырғасы сөгілмеген,
Халық жоқ «елім-ай» деп егілмеген.
Құдайдың қаһарына ұшыраса,
Қабысар қас қағымда көгің жермен.

Толық

Шыңғыс ханға

Жалпақ әлем жартысын тізесімен илеген,
Жалаң қылыш жүзімен жарты әлемді билеген.
Ұлы қаған Шыңғыс хан соңғы демі бітерде,
Өтті екен өмірден қандай көңіл күйменен.

Толық

Хан басымды

Хан басымды, қадірімді өзім кейде қорлаймын,
Бармас жерге бару үшін өзімді-өзім зорлаймын.
Қорсылдасып шошқалармен, ырылдастым иттермен,
Өзіме де обал жоқ-ау, обал жоқ-ау, оңбаймын.

Толық

Қара арғымақ арыса

«Қара арғымақ арыса қарға адым жер мұң болар»,
Кәріп етсе кәрілік кәдірлі басың сұм болар.
Арылдаған арыстан айға шауып мертіксе,
Аңдығаны тышқан мен ін маңында жым болар.

Толық

Бар қазақтың Бауыржаны

Бар қазақтың Бауыржан – намыс, ары,
«Жоқ» дегеннің жақтары қарысады.
Баукең рухы мәңгілік шындық үшін,
Зұлымдықпен, зұлматпен алысады.

Толық

Қызығын бұл жалғанның...

«Баласы Қошқарбайдың Шашубаймын,
Болсам да малға кедей, тілге баймын.
Күніне мыңды алып, жүз берсем де,
Қалтамның түбі тесік байымаймын».

Толық

Жамбыл ескерткішіне

Сан рет келіп тәубе еттім, ескерткішіңнің басына,
Маңдайды сүйеп сиындым, тұғырдың суық тасына.
Тасып та келген шығармын, тасыма дерсің, тасыма,
Жасып та келген шығармын, жасыма дерсің, жасыма.

Толық

Жалғыздық

Жалғыздық жанға көп батты,
Жанарым жасқа малшынып.
Жабылып иттер көп қапты,
Жамбасқа түстім жаншылып.

Толық

Ботаң едім

Бозторғайлы,
Боз жусанды боз далам.
«Боз далам» деп,
Ботаң едім боздаған.

Толық

Лаулап жанып жүргенде

Лаулап жанып жүргенде,
Заулап өмір өтіпті.
Көктемім де, жазым да,
Көзден ұшып кетіпті.

Толық

Он сегіз мың ғаламның

Он сегіз мың ғаламның,
Егесіне құлшылық.
Таңым атып арайлап,
Жарқырап тұр күн шығып.

Толық

Құлшылық ет тәңірге

Он сегіз мың ғаламды,
Жаратушы Тәңірім.
Тәңірімнің бар ғалам,
Орындап тұр әмірін.

Толық

Еділ баба, Тұмар ана ұрпағы

Еділ баба,
Тұмар ана ұрпағы.
Атты арайлап,
Тәуелсіздік нұр таңы.

Толық

Абайға

О жарықтық, тұғырыңа табындырдың талайды,
«Оқу керек, оқу керек» деп жатамыз Абайды.
Бар-жоғы жалғыз кітап мұра еттің ұрпаққа,
Осқырынған ойы олақтар ондап томын санайды.

Толық

Адам боп өтсем арман жоқ

Адам боп келдім өмірге, адам боп өтсем арман жоқ,
Бақыт пен байлық шайқалса, басыңды мүжір арлан боп.
Өмірден кімдер өтпеген, алтыннан сарай салдырып,
Жақсылығынан басқа артында, жарты тиын да қалған жоқ.

Толық

Мәңгілік музам менің

Мәңгілік музам менің, табындырған,
Өзіңсің жаным тербеп сағындырған.
Ерітіп, елжіреттің жүрегімді,
Өзгермей сан бояулы сағым нұрдан.

Толық

Жаманға – мал, жал бітер жаман атқа

Жаманға – мал, жал бітер жаман атқа,
Жалды деп жаман атты тағалатпа.
«Жаманға мал бітті» деп желіктіріп,
Тектіге тексіз итті абалатпа.

Толық

Ей, адамзат, дүние үшін алданба

Ей, адамзат, дүние үшін алданба,
Еш қайыр жоқ алтыннан да, малдан да.
Иманыңның бары-жоғын сұрайды,
Бұл жалғаннан о жалғанға барғанда.

Толық

Жеке шумақтар

Қиялым жетер шексізге.
Жанардың оты жетпейді.
Сөз айта көрме тексізге,
Тексізге сөзің өтпейді.

Толық

Таң нәсібі – Тәңірден

Таң нәсібі – Тәңірден,
Тәңірім берген әмірмен.
Шыбын-шіркей жыбырлап,
Құрт-құмырсқа қыбырлап,

Толық

Қарызым қалай өтелер

Бір сәттік жарық,
Бір тамшы су мен
Бір демдік қана ауаңның.
Қарызын қалай өтермін,

Толық

Астан-кестен көңілім

Астан-кестен көңілім, астан-кестен,
Көз алдыма елестеп бастан кешкен.
Бастан кешкен бір күнгі ғұмырым-ақ,
Болады екен бірнеше дастан десең.

Толық

Қойса ба деймін өлеңді

Қойса ба деймін, құрысын, осы өлеңді,
Өртеніп біттім, өртеген отым, сөн енді.
Бар-жоқты шатып, тып-тыныш жатып үйімде.
Жазсам ба деймін, роман, повесть дегенді.

Толық

Жаны шуақ жан екенсіз

Таттым аға, ащыны да тәттіні,
Енді оралмас балалықтың пәк күні.
Көре-көре көсем болар дегендей,
Көре-көре білдік жаман-жақсыны.

Толық

Ақбоз үй, айлы түн

Ақбоз үй, айлы түн, сылқылы бұлақтың,
Көк шалған көк теңіз сыбдыры құрақтың.
Тұп-тұнық айдындай аспан мен айнала,
Көгенде күйісі қозы мен лақтың.

Толық

Хан кене отырған қара тас басында

Кеп тұрмын Қордайдағы Майтөбеге,
Майтөбе білгендерге жай төбе ме?
Түңліктей төбедегі қара тастың,
Сыры да мәлім емес байтақ елге.

Толық

Білем деме

«Білем деме, шексіз ғалам, тылсым өмір сырларын,
Білесің бе шексізден тыс не құдірет тұрғанын.
Әлем сырын білмек болып аласұрған жандар көп,
Білмек те емес, білген де емес бір данышпан, бір ғалым.

Толық

Өзің ғана жер жаннаты ғаламның

Туған жердің топырағына
Тиер кезде табаным,
«Таза ма» деп,
Табаңымды сүртіп-сүртіп аламын.

Толық

Амантайға

Ақиық артық туған алғырым-ай,
Тұрушы ең тау шыңындай жаңғырып-ай.
Сен жоқта Алматыда қалғандаймын,
Адасып құла дүзде қаңғырып-ай.

Толық