Алла, Аруақ жебеді
Алла, Аруақ жебеді,
Қатарға қосты, теңеді.
Ата-анадан бір жалғыз,
Жарым көңіл мен еді.
Алла, Аруақ жебеді,
Қатарға қосты, теңеді.
Ата-анадан бір жалғыз,
Жарым көңіл мен еді.
Дос жылатып айтады жаны ашып,
«Жүрмесін» деп орынсыз асып-тасып.
Дұшпан мақтап күлдіріп, бүлдіреді,
«Жер қапсын» деп, жер болып бетін басып.
Бар арманы, аңсары ауғандардың ақшаға,
Жақсылығы болар деп ойламағын басқаға.
Алла берген мейірімнен ада болған жандардың,
Жүрегі де, жаны да айналады тасқа да.
Ей, адамдар, зәбір берме жандыға,
Ая, ая, аңыратпа аңды да.
Бір Алладан мейірім, тоқтам сұрайық,
Жүрген жері, екі қолы қандыға.
Айтар сөзді ұғуға сана керек,
Айтпасаң да сезеді дана зерек.
Ақыл айтып арыма ақымаққа,
Ақымақ боп өлгенше қала бермек.
Шексіз ғалам, қалай ұқтым сырыңды,
Ұқпай өтті-ау, не бір дана бұрынғы.
Раббым-ау, шексіз тылсым сырына,
Сонша неге құштар еттің құлыңды?
Болмысы жаман адамның,
Жақсылығы жоқ, жалынба.
Маңсаптың құлы наданның,
Маңына бар ма, табынба.
Бірте-бірте ғайып болып бәріміз,
Ұмыт болар шалқып салған әніміз.
Көшер, кетер, өшер жердің бетінен,
Біздер салған сәулет сарай сәніміз.
Алланың шексіз мейірім шапағаты,
Алланың жан адамға аманаты,
Ақыл-ой аң-құстардан артық берген,
Тірлікте шықпасын деп жаман аты.
Адалдыққа сүйіндім,
Арамдыққа күйіндім.
Жақсылыққа иілдім,
Жамандыққа шүйілдім.
Ер бар ма қабырғасы сөгілмеген,
Халық жоқ «елім-ай» деп егілмеген.
Құдайдың қаһарына ұшыраса,
Қабысар қас қағымда көгің жермен.
Жалпақ әлем жартысын тізесімен илеген,
Жалаң қылыш жүзімен жарты әлемді билеген.
Ұлы қаған Шыңғыс хан соңғы демі бітерде,
Өтті екен өмірден қандай көңіл күйменен.
Хан басымды, қадірімді өзім кейде қорлаймын,
Бармас жерге бару үшін өзімді-өзім зорлаймын.
Қорсылдасып шошқалармен, ырылдастым иттермен,
Өзіме де обал жоқ-ау, обал жоқ-ау, оңбаймын.
«Қара арғымақ арыса қарға адым жер мұң болар»,
Кәріп етсе кәрілік кәдірлі басың сұм болар.
Арылдаған арыстан айға шауып мертіксе,
Аңдығаны тышқан мен ін маңында жым болар.
Бар қазақтың Бауыржан – намыс, ары,
«Жоқ» дегеннің жақтары қарысады.
Баукең рухы мәңгілік шындық үшін,
Зұлымдықпен, зұлматпен алысады.
«Баласы Қошқарбайдың Шашубаймын,
Болсам да малға кедей, тілге баймын.
Күніне мыңды алып, жүз берсем де,
Қалтамның түбі тесік байымаймын».
Сан рет келіп тәубе еттім, ескерткішіңнің басына,
Маңдайды сүйеп сиындым, тұғырдың суық тасына.
Тасып та келген шығармын, тасыма дерсің, тасыма,
Жасып та келген шығармын, жасыма дерсің, жасыма.
Лаулап жанып жүргенде,
Заулап өмір өтіпті.
Көктемім де, жазым да,
Көзден ұшып кетіпті.
Он сегіз мың ғаламның,
Егесіне құлшылық.
Таңым атып арайлап,
Жарқырап тұр күн шығып.
Он сегіз мың ғаламды,
Жаратушы Тәңірім.
Тәңірімнің бар ғалам,
Орындап тұр әмірін.
Адам боп келдім өмірге, адам боп өтсем арман жоқ,
Бақыт пен байлық шайқалса, басыңды мүжір арлан боп.
Өмірден кімдер өтпеген, алтыннан сарай салдырып,
Жақсылығынан басқа артында, жарты тиын да қалған жоқ.
Мәңгілік музам менің, табындырған,
Өзіңсің жаным тербеп сағындырған.
Ерітіп, елжіреттің жүрегімді,
Өзгермей сан бояулы сағым нұрдан.
Жаманға – мал, жал бітер жаман атқа,
Жалды деп жаман атты тағалатпа.
«Жаманға мал бітті» деп желіктіріп,
Тектіге тексіз итті абалатпа.
Ей, адамзат, дүние үшін алданба,
Еш қайыр жоқ алтыннан да, малдан да.
Иманыңның бары-жоғын сұрайды,
Бұл жалғаннан о жалғанға барғанда.
Қиялым жетер шексізге.
Жанардың оты жетпейді.
Сөз айта көрме тексізге,
Тексізге сөзің өтпейді.
Таң нәсібі – Тәңірден,
Тәңірім берген әмірмен.
Шыбын-шіркей жыбырлап,
Құрт-құмырсқа қыбырлап,
Бір сәттік жарық,
Бір тамшы су мен
Бір демдік қана ауаңның.
Қарызын қалай өтермін,
Астан-кестен көңілім, астан-кестен,
Көз алдыма елестеп бастан кешкен.
Бастан кешкен бір күнгі ғұмырым-ақ,
Болады екен бірнеше дастан десең.
Қойса ба деймін, құрысын, осы өлеңді,
Өртеніп біттім, өртеген отым, сөн енді.
Бар-жоқты шатып, тып-тыныш жатып үйімде.
Жазсам ба деймін, роман, повесть дегенді.
Таттым аға, ащыны да тәттіні,
Енді оралмас балалықтың пәк күні.
Көре-көре көсем болар дегендей,
Көре-көре білдік жаман-жақсыны.
Ақбоз үй, айлы түн, сылқылы бұлақтың,
Көк шалған көк теңіз сыбдыры құрақтың.
Тұп-тұнық айдындай аспан мен айнала,
Көгенде күйісі қозы мен лақтың.
Кеп тұрмын Қордайдағы Майтөбеге,
Майтөбе білгендерге жай төбе ме?
Түңліктей төбедегі қара тастың,
Сыры да мәлім емес байтақ елге.
«Білем деме, шексіз ғалам, тылсым өмір сырларын,
Білесің бе шексізден тыс не құдірет тұрғанын.
Әлем сырын білмек болып аласұрған жандар көп,
Білмек те емес, білген де емес бір данышпан, бір ғалым.
Туған жердің топырағына
Тиер кезде табаным,
«Таза ма» деп,
Табаңымды сүртіп-сүртіп аламын.
- Narsha Bulgakbaev Нарша Булгакбаев
-
- Габриэль Гарсиа Маркес
- Альфред Адлер
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі