Төрт тораңғыл

Бұл өңірде су да жоқ,
Шөп тобықтан аспаған.
Айқай да жоқ, шу да жоқ
Адам ауыз ашпаған.
Тек түндерде жалтылдап,
От ұшқындар тоғысқан.
Сауыттары сартылдап
Тасбақалар соғысқан,
Тек таң ата «ерлердің»
Көзі ұйқыға ілінген
Көзін аңдып, үстінен
Кесірткелер жүгірген.
Сол далада, о, ғажап,
Төрт тораңғыл тұр өсіп!
Аласа аспан - түстік жақ,
Төбесімен тіресіп.
Тұрған төрт бір алыптай,
Тамашалап қарайсың.
Аңызақтан жалықпай,
Көтеріпті талай сын.
Олар-дағы өзгедей
Жапырағын жайыпты.
Демей мына түз кедей –
Барыменен байыпты.
Көп іні - деп, кеп аға –
Күндемепті өзгені.
Мына жалпақ далаға
Аңыз бопты өздері.
Адам ұқпас сабырмен
Тұра берген маңқиып,
Жатса-дағы жәбірлеп
Дауыл ұрып, шаң тиіп.
Кім дерің бар, не деу бар?
Әйтеуір бір егілген.
Не күшті бар - соны аңғар,
Тіршілікке сенуден!
«Болған дейді бір батыр,
Аты қайдан табылсын!
Мына жерге қу тақыр
Салған дейді жанын шын.
Үлкен алып кетпенмен
Жер қазыпты терлеп кеп.
Таршылықты көп көрген
Елге азықты бермек боп.
Ол арманнан шыға алмай,
Өшіріпті өкпені.
Жер тісіне шыдамай
Қақ бөлінген кетпені.
Қырсығы мол неткен күн
Ер жігерін құм қылған!
Ашынған ол кетпеннің
Сабын быт-шыт сындырған.
Сындырған да, төрт бөліп,
Қу далаға лақтырған.
Шөл өзегі өртеніп,
Өз өмірін сап қылған...
Өлерінде жылаған,
Көздің жасын сарқып ол.
Сол көз жасы тулаған
Өзен болған арты мол.
Көп жыл тұрған сол өзен,
Мынау соның арнасы.
Суалған да кезерген
Дала еріні - жар басы.
Сол өзеннің орнында
Мына төрт түп тораңғыл,
Сынған батыр қолында
Сол кетпеннің сабы бұл!..»
Осы арада аңыздың
Үзіледі аяғы...
Ердің, әттең жалғыздың
Қайғылы өмір баяны.
Біраз үнсіз ойдан соң
Біз қараймыз далаға.
Көкжиекпен жалғасқан
Көк белдеулі араға.
Онда да бір төрт зәулім
Даусы көкті жаңғыртып,
Үңгіп жердің омырауын,
Келе жатыр салдыртып.
Экскаватор - ол батыр
Оның да өзге жыры көп,
Артында тау жол жатыр
Аңырар оның түрі жоқ.
Осынау жердің гүлстан
Болатын кезі бар әлі,
Атақты Арыс-Түркістан
Каналы өтіп барады...

---