Шілдеханаға арналған құттықтаулар, тілектер

Ардақты ағайын! Қадірлі қонақтар! Қымбатты қуаныш иелері!
Қазақта «балалы үй – базар, баласыз үй – қу мазар» деген қанатты сөз бар. Көктегі жаңа бір жұлдыз жарқырағандай, адамзат қатарына тағы бір нәресте қосылды. Бауы оның берік, ырыс оған серік болсын! Тезірек ер жетіп, қолқанаттарыңа айналсын! Оған да, өздеріңе де бастай бақ, шаштай дәулет берсін! Қуаныш құтты болсын! Ұзағынан сүйіндірсін!

*** *** *** ***

Айналайын бауырларым менің! Аса қадірлі досым!
Бала – адамның бауыр еті. Адамның бар қызығы – баланы мейірлене иіскеу болса, сол бақытқа бүгін өздерін де жетіп отырсыңдар. Бейбіт елдің ақ көгершіні болып өмірге іңгәлап келген жас нәрестенің шілдехана тойы құтты болсын!
Сендердің шаңырақтарыңды қуанышқа бөлеген дүниеге келген сәбидің бауы берік болсын, өмір – жасы ұзақ болсын. Ата-анасының  үмітің ақтайтын, маңдайы жарқыраған ұл болып ер жетсін!

*** *** *** ***

Жарық дүниеге шыр етіп келген сәбиімізге анасының көркін берсін, әкесінің бөркін берсін, әжесінің ақыл-ойын берсін, атасының абыройын берсін! Өссін – өнсін, жамандық көрмесін, өскен соң ерлесін! Қуаныш құтты болсын! Бәрімізге жұғысты болсын!

*** *** *** ***

Алла баланы маңдайынан сүйсе – ол атақты ғалымға айналады екен, ернінен сүйсе – одан әйгілі шешен шығады деседі, аяғынан сүйсе – белгілі биші, қолынан сүйсе – керемет  күйші болады-мыс. Алланың балаға көзі оң болсын, біздің тілегіміз сол болсын! Өмірі ұзақ, несібесі зор болсын! Қысқасы, күлейік, ойнайық, тойлайық – қоймайық!!!

*** *** *** ***

Баламыздың бауы берік болсын! Дәулет-ырыс оған серік болсын! Маңдайынан жұлдызы жарқырап, елінің алға апарар уәзір болсын, осынау жүкті мойнымен көтеруге өзі де әзір болсын! Дені сау болсын, шыққаны тау болсын!

*** *** *** ***

Дүниеде тұңғыш перзенттің келуі әрбір отбасы үшін үлкен қуаныш. Өмірге жаңа келген сәби – кеше ғана үйлену тойын өткізген жас-жұбайларды «әке-шеше», ал олардың ата-анасын «ата-әже» атандырып, осы бір шаңыраққа ерекше бір мейірімділіктің нұрын сыйлайды.
Олай болса өмірге келген жас сәбидің әке-шешесіне, атасы мен әжесіне мықты денсаулық тілеп, тұңғыштарыңыздың бауы берік болсын дейміз. Ал жас сәбиге тілеріміз: ата-анасының үмітін ақтайтын маңдай жарқыраған ұл болып ер жетсін! Өмірлі болсын!

*** *** *** ***

Қазақта «балалы үй – базар, баласыз үй – қу мазар» деген сөз бар. Дүниеге сәбидің келуі - өмірдің бір ғанибет – ғажабы деуге болады.
Достым, сені әке болуыңмен, ал жарыңды ана болуымен құттықтаймыз. Сендердің шаңырақтарыңды қуанышқа бөлеген дүниеге келген сәбидің бауы берік болсын, өмір жасы ұзақ болсын. тезірек ер жетіп, сендердің қолқанаттарыңа айналсын. Артынан іні-қарындастарын ерте берсін! Ендеше осы кішкентай өмірдің жалғасы және оны дүниеге келтірген ата-анасы үшін!
Ұлы ғұламалар «әрбір адам дүниеге келгенде аспанда жаңа бір жұлдыз жанады» деп айтқан екен.
Міне, дәл қазір түнгі аспанға нұрын шашып тұратын жұлдыздардың саны біреуге көбейді. Жарық дүние есігін жаңа ашқан мынау періштеміз де сол жұлдыздай жарқырап ортамызға қуаныш алып келді.
Өмірге келген сәбиімізге Алла тағалам мықты денсаулық, бақыт, ұзақ өмір берсін. Аман-есен ер жетіп, елінің айтулы азаматы болсын!

*** *** *** ***

Қадірлі қонақтар! Бүгінгі қуаныштың қымбатты иелері!
Осы ақ дастархан басына адал ниетпен жиналып отырған қонақжай халқым, бүгінгі тойдың қандай той екені баршаңызға мәлім. Сондықтан мынау заманның,бейбіт елдің ақ көгершіні болып өмірге іңгәлап келген жас нәрестенің шілдехана тойы құтты болсын!

*** *** *** ***

Бала – адамның бауыр еті. Бірін-бірі жақсы көретін екі адамның жаны мен тәнінен жаралған бала ерекше ыстық. Отбасы мүшелерінің тату-тәтті өмір сүріп, бір-біріне  мейіріммен қарауына негіз жасайтын алғы шарттардың бірі – олардың бір-біріне деген сүйіспеншілігі болса, екінші шарт – перзент. Сондықтан атамыз қазақ  «балалы үй – базар» деп орынды айтқан. Адамның бір қызығы – баланы мейірлене иіскеу үлкен бақыт болса, сол бақытқа міне, бүгін сендер де жетіп отырсыңдар.
Сол себепті мен сендерге тойларың тойға ұлассын, өмірдегі көретін қызықтарың көбейе берсін демекпін.
Менің осы айтқаным той – тілегім үшін дастархандағы дәмнен алып отырыңдар!

*** *** *** ***

Көк аспандағы жұлдыздарға жаңа бір жұлдыз, жердегі адамзат қатарына тағы бір адам қосылды. Өмірге шекесі торсықтай сәби келді!
Бейбіт елдің ақ көгершіні болып дүние есігін ашқан сәбиіміздің бауы берік болсын!
Маңдайы жарқыраған ұл болып ер жетіп, ата-анасының ғана емес, бүкіл елінің мақтаныш етер Азаматына айналсын!
Қуаныш құтты болсын, ұзағынан сүйіндірсін! Әрбір басқан қадамы оңғарылып, Қыдыр ата қолдап жүрсін.

*** *** *** ***

Кішкентайыңыздың бал қылығын қызықтап, аналық мейіріміңізге бөлей беріңіз. Шаңырағыңыздан шаттық-қуаныш, жүзіңізден күміс күлкі арылмасын!

*** *** *** ***

Нәрестелі болған қуанышыңыз құтты болсын! Дүниеге шыр етіп келген алтын асықтай ұлыңыз  келешекте қырандай алғыр, сұңқардай өр, арыстандай айбатты, жолбарыстай қайратты, қасқырдай өжет жігіт болып өсіп, әулетіңіздің жарқын жалғасы, шаңырағыңыздың лайықты иесі болар ерге, елінің арқа сүйер еңсесі биік азаматына айналуын тілейміз. Жас сәбидің ата-анасы ретінде жұбайыңыз екеуіңізге деннің саулығы мен жанның жылылығын, таудан биік әкелік жүректің қамқорлығы мен теңізден терең аналық жүректің мейірімін тілейміз. Шаңырақтарыңыз шаттыққа, құшақтарыңыз қуанышқа толсын! 

*** *** *** ***

Құтты болсын бесігің
Артық болып несібің.
Дастарханың жайылып,
Ашық болып  есігің,
Өре берсін балалар.
Дұшпандарың болмасын,
Күншілдікпен табалар.
Алпамыстай тағы да,
Ұл артынан ұл тапқын.
Жарқыраған Шолпандай,
Қыз артынан қыз тапқын.
Құтты болсын бүгінгі,
Шілдехана тойларың.
Тілектерін қабыл боп,
Орындалсын ойларың.

*** *** *** ***

Баланың көңілі жай болсын,
Мың жылқылы бай болсын.
Айдағаны қой болсын,
Шайнағаны май болсын!
Азын-аулақ дәулеті
Күнде өзіне той болсын.
Жұртта қалған жұрыны
Домалап келіп қой болсын!
Жұртта қалған тулағы
Тулап келіп тай болсын.

*** *** *** ***

Айдары күн сүйіп, күнге күйсін маңдайы!
Жотасына май сіңіп, құрғамасын таңдайы!
Ері болсын елінің, ар-намысын сақтайтын!
Гүлі болсын жерінің, шаң-тозаңға батпайтын!
Алды болсын теңінің, именбестен аттайын!

*** *** *** ***

Мекен етсің жанұяңды жақсылық,
Өсе берсін бөбектерің  шат күліп.
Ортаймасын қуанышың, бақытың,
Әлдилесін жақсы тілек, тәтті үміт.

*** *** *** ***

Құтты болсын несібің, артық болсын несібің!
Дастарханың жайылып, ашық болсын есігің!
Құтты болсын бүгінгі шілдехана тойларың,
Тілектерің қабыл боп, орындалсын ойларың!

*** *** *** ***

Сәби көңілі жай болсын, мың жылқылы бай болсын!
Айдағаны тай болсын, шайнағаны май болсын!
Азын-аулақ дәулеті күнде өзіне той болсын,
Жұртқа қалған жұрыны домалап келіп қой болсын!
Жұртта қалған тулағы тулап келіп тай болсын,
Тай болсын да туласын – бір құрдасы сұрасын...

*** *** *** ***

Нәрестеміз өмірлі болсын,
Тұрмысы оның көңілді болсын! 
Ата-анасына мейірлі болсын,
Ағайын-туысқа пейілді болсын!
Өнеге пейілге зейінді болсын!
Тұла бойы тұнған өнер болсын,
Он саусағы майысқан шебер болсын!
Ел қорғайтын батыр болсын,
Шындық айтар ақын болсын!
Ел билейтін әкім болсын,
Әділдікке жақын болсын!
Халқым деген жүрегі болсын,
Жұртының қамқор тірегі болсын!
Абыройы өрлесін,
Ел алдында ерлесін!
Қазақ үшін терлесін,
Еш жамандық көрмесін.

*** *** *** ***

Бала бауы берік болсын, анасына серік болсын!
Азамат боп ер жетсін, ақсақал боп төрлетсін!
Адам болсын көрікті, ғұмыры ұзақ берік-ті,
Қолқанаты көп болып, ерте берсін серікті!
Еліне боп ардақты, мінезі де салмақты,
Өнері өрлеп жан-жақты –
Осы айтқаным тез келсін, Тәңір беріп зор бақты!

*** *** *** ***

Сәбиіміз сүйкімді болсын, өнер-білімге икемді болсын!
Бәйтеректей бойшаңданып өрен, өршіл, өркенді болсын!
Жақсы жолды таңдасын, жамандық тәлім алмасын –
Даналардың дәстүрін жаңаласын, жалғасын!
Шұғылалы шуақ күн кешсін, басын сұр бұлт шалмасын!
Қос топшысы талмасын, қырандай биік самғасын!
Ары адал, жаны жаз, құрбысынан қалмасын!

*** *** *** ***

Үйіңіздің бөлмесін сәби үні кернесін,
Ұл ержетіп, қыз бойжетіп, білімге құлаш сермесін.
Алуан өнер үйреніп, дәл бассын көңіл пернесін,
Қызмет істеп елі үшін абыройы өрлесін.     
Сол беделін қорғайтын, өмірден тапсын теңдесін,
Бақытты, ұзақ жыл жасап, жаманшылық көрмесін.
Өсіп-өніп өркендеп, бар ортада төрлесін -     
Қысқасы, ұрпақ мың жасап, жарығыңыз сөнбесін.

*** *** *** ***

Атың-атың ату бол, туыстармен тату бол!
Айдағысыз малды бол, ағайынның алды бол!
Бағаналы тайдай бол, жеміс берер баудай бол!
Жақсылыққа семіз бол, шағалалы теңіз бол!
Дұшпан қуса жетпесін, қаз үстіңнен өтпесін!
Тағдыр оны теппесін, ырыс-дәулет өтпесін!

*** *** *** ***

Әкенің тілегі

Балам, озық өрен бол, қыз көзіндей терең бол,
Ел сынасына – құлақ сал, ал мақтаса – керең бол!
Әділдікке жуық бол - әлжуаз боп туыпты ол,
Күн көзіндей жылы бол, көк сүңгідей суық бол!
Қаттап тұрса тыстан қол – басқаруға ұста бол,
Ақыл-ойға ұзын бол, қызыл тілге қысқа бол!
Жақсылыққа шеген бол, жамандыққа шемен бол,
Өз әкеңнен биік бол, өз ұлыңнан төмен бол!
Қаралы елдің таңы бол, жаралы елдің жаны бол,
Сөніп өлме, өлсең де - өз отыңа жанып өл!

*** *** *** ***

Ананың тілегі

Айналайын, балашым, аман болсын анашың!
Аман болсын әкең де, ағатайың, тәтең де!
Өзің тәтті балдай бол, тамыры терең талдай бол!
Биік заңғар таудай бол, жемісі мол баудай бол!
Өмір жолын таңдай біл, туралықты қолдай біл!

*** *** *** ***

Ағайынның тілегі

Бір үйдің баласы емес – көп үйдің санасы бол,
Бір елдің баласы емес – бар елдің данасы бол!
Бір тонның жағасы емес – көп қолдың ағасы бол!
Ақты ақ деп бағала, қараны қара деп қарала!
Өзегің талса, өзен бойын жағала,
Басыңа іс түссе, көпшілікті сағала!
Өзіңе-өзің кәміл бол, халқыңа әділ бол!
Жауыңа қатал бол, досыңа адал бол!

*** *** *** ***

Ата айтар бір тілек

Сөзің аталы болсын, атың жоталы болсын!
Биең құлынды болсын, түйең боталы болсын!
Қойың егізден тапсын, ешкің сегізден тапсын!
Келін аяғымен жақсын, қойшы таяғымен жақсын!
Көңілің дуалы болсын, басың сыйлы болсын!
Қызың ибалы болсын, ұлың милы болсын!
Кемімей парқың, қадірлі халқың басыңды бағалар болсын!
Өзің сары тісті қария, дәулетің дәрия болсын!

*** *** *** ***

Әже айтар бір тілек

Фарабидің басын берсін,
Жамбылдың жасын берсін!
Жолбарыстың жүрегін берсін,
Жортқан елдің білегін берсін!
Жүсіптің дидарын берсін,
Мұхамметтің иманын берсін!
Жаныңа даланың кеңдігін берсін,
Әзірет Әлінің ерлігін берсін!
Әміренің әнін берсін,
Сәкеннің сәнін берсін!
Құрманғазының күйін берсін,
Шараның биін берсін!
Қажымұқанның қайратын берсін,
Исатайдың айбатын берсін!
Абылайдың байрағын берсін,
Бауыржан батырдың айбарын берсін!

*** *** *** ***

Ұя салған биік құзға өз жерім деп,
Өзімнен басқа ешкім бармасын деп,
Шыңда жатып шыңдалад өздігінен,
Әкемдей боламын деп бала бүркіт.

Бұл өзі көптен күткен арманың ед,
Қуанып жатырсың-ау өмірге ....... кеп
Тілерім зор денсаулық үшеуіңе
Әлі-ақ ертең жүресіңдер жетектеп.

Болсын деймін дұшпаныңнан досың басым,
Әр уақытта домалап өрге тасың.
Қосағыңмен қоса ағар қызықтай бер
Көрсетсін қызықтарын ер ........ 

*** *** *** ***

Барша тойдың басы екен шілдехана,
Басы айналып бақыттан тұр босаға.
Уілдейді бесікте жас шарана,
Шуылына тірліктің үн қоса ма?

Жүректерді балқытып қорғасындай,
Сәби келді өмірдің жалғасындай.
Кешірімді ата-ана шалқақтаса,
Щалқып жүрсе шаттықтан жолға сыймай.

Жанарына анасы шашып ұшқын,
Өбектейді сәбиін асығып тым.
Қуаныштан әкесі шапқылап жүр
Иісіне мас болып жас-иістің.

Демер ертең қолтықтан ұлымыз кеп,
Жатыр қазір жүректен жылу іздеп.
Бала-тірек, бақытты босағаның,
Жарқырасын сөнбейтін күніміз боп.

Не жетеді сәбидің іңгәсіна,
Толысады ақылы, тұлғасы да.
Ат ұстарың тіл көзден аман болсын,
Әлі-ақ өрлеп шығады шың басына!

*** *** *** ***

Сәбиге есім қою

Тебіреніп ана көкірек,
Ұласты тойға толғағы.
Еміренеді есі жоқ,
Сәбиін құшып қолдағы.

Әкенің өсті мерейі,
Көңілін көрдік шалқыған.
Иірген алтын кенейі,
Қуантты түсіп алшыдан.

Уілдеп айтып іңгәсін
Айналып асыл арманға.
Әжесі көріп жалғасын,
Шашуын шашты бар маңға.
Маңдайын иіскеп ботасын,
«Немерем» дейді ата да.
Ертең-ақ сәби атасын
Жетелеп шығар жотаға.

Болар ол ертең бір тұлға,
Басы боп өмір көшінің.
Жоралғы көп қой ұлтымда,
Қояйық сәби есімін.

*** *** *** ***

Бесік той

Басталыпты өмірдің көші, міне,
Бөлейікші бөбекті бесігіне.
Салт-дәстүрін ұлтының біліп өссін,
Жігіт болсын лайықты есіміне.

Уілдейді бесікте шіркін, үміт,
Бола алмайды бесіктой бұл күн ұмыт.
Тәлімінен қазақтың өнеге алып,
Әдебі мен өссінші ғұрпын ұғып.

Көзін салсын бесіктен бұл ғаламға,
Биіктер көп қос қанат талмағанға.
Түзу өссін тал бойы, ұйқы қанып,
Шаршамасын ғаламды шарлағанда.

Бабасының бесік бұл тері сіңген,
Қазақ болсын бесікке белі тиген.
Ақ бесікті анасы тербетеді,
Болып өссін азамат елі сүйген.

Оң қолымен бесікті тербет, келін,
Әлдимен сездір өмір өрнектерін.
Дариды екен бесіктен құт-береке,
Тілейін саналы ұлан ер жеткенін.

*** *** *** ***

Қажетті сілтемелер (қарап көріңіз):

Шілдехана баталары

Балаларға баталар

Қыз балаға бата

---

Әлеуметтік желілерде бөлісіңіз: