Тұлпар тегін табар,
Ер жігіт елін табар.

Ілмектер: жігіт, ел, жұрт

---

---

Қаланған кірпіш кәдеге асқаны,
Қағылған шеге — орнын тапқаны,
Жігіттің халыққа жаққаны
Шырақ жаққаны.

Ілмектер: жігіт, халық

---

---

Ел болатын жігіттер,
Ел намысын жыртады,
Ел болмайтын жігіттер,
Елін ұрлап құртады.

Ілмектер: ел, халық, жігіт

---

---

Ел болатын жігіттер,
Озып жүлде алады.
Ел болмайтын жігіттер,
Бірін бірі шалады.

Ілмектер: ел, жігіт

---

---

Еті тірі жігіт:
Елінің намысын қорғайды,
Тоғайының қамысын қорғайды.

Ілмектер: жігіт, ел

---

---

Жібек мінезді жігіт
Жұртқа жағады.
Жылан мінезді жігіт
Жұртта қалады.

Ілмектер: жұрт, жігіт

---

---

Жігіттің үш жұрты бар:
Бірінші — өз жұрты,
Екінші — нағашы жұрты,
Үшінші — қайын жұрты.

Ілмектер: жігіт, жұрт

---

---

Қисық арба жол бұзар,
Қыңыр жігіт ел бұзар.

Ілмектер: жігіт, ел

---

---

Жемісті ағаш,
Жерге иіліп тәжім етеді.
Жетелі жігіт,
Елге иіліп тәжім етеді.

Ілмектер: жігіт, ел

---

---

Өзім білем деген жігіттің
Басына ойран салғаны;
Көп біледі деген жігіттің
Басына қорған салғаны.

Ілмектер: жігіт

---

---

Жігіттің бір басы екеу болмай,
Жиғаны жетеу болмайды.

Ілмектер: жігіт

---

---

Жарамды жігіт
Жұртына олжа салар.
Жарамсыз жігіт
Жұртына қауға салар.

Ілмектер: жігіт, жұрт

---

---

Тобылғы қатты деп,
Қамшыға сап қылады.
Көреген жігітті әккі деп
Қосынға бас қылады.

Ілмектер: жігіт

---

---

Есебін тапқан жігітке
Ердің құны сөз емес.

Ілмектер: жігіт

---

---

Жігіт жолдасынан белгілі,
Сарбаз қол басында белгілі.

Ілмектер: жігіт, сарбаз

---

---

Ер жігіт — бір күнде бір кісілік,
Бір күнде мың кісілік.

Ілмектер: ер, жігіт

---

---

Пышақ болмас жетесіз,
Ешкі болмас текесіз.
Өзі болған жігіттің
Тегін сұрап не етесіз?!

Ілмектер: жігіт

---

---

Ерді жаяулық емес
Қаяулық аздырады.

Ілмектер: ер, жігіт

---

---

Жаман жігіт
Жолдасын жауға алғызар,
Өзін ұятқа қалғызар.

Ілмектер: жігіт

---

---

Ердің атағы туырлықтай
Өзі буылдырықтай.

Ілмектер: ер, жігіт

---

---