Алтын шірімес,
Дау қалмас,
Жан сасымас.

Ілмектер: алтын, дау, жан, өмір, орта, тұрмыс, тірлік, қоғамдық құбылыстар

---

---

Тәртіп - тән үшін, ынтымақ - жан үшін керек.

Ілмектер: тәптіп, ынтымақ, жан, тән

---

---

Жауыңа жаныңды бер, сырыңды берме.

Ілмектер: жау, сыр, жан

---

---

Малым - жанымның садақасы,
Жаным - арымның садақасы.

Ілмектер: мал, жан, ар

---

---

Қараның ашуы келгенде сарының жаны шығады.

Ілмектер: ашу, жан

---

---

Жан тәнге қонақ.

Ілмектер: жан, тән, қонақ

---

---

Үргедекпен оттас болсаң,
Сөзіне сенбе,
Жан алқымда өзіне сенбе.

Ілмектер: үргедек, соғыс, жан

---

---

Етігің жаман болса, аяғыңды қажайды,
Жолдасың жаман болса, жаныңды қажайды.

Ілмектер: етік, жолдас, жан

---

---

Жанын берсе де,
Жабағы тонын бермейді.

Ілмектер: жан, тон, парсы мақалы

---

---

Бұқараңмен – жансың,
Бұқарасыз – шаңсың.

Ілмектер: бұқара, шаң, жан, ауған елінің мақалы, ауған мақалы

---

---

Жаман атағың шыққанша,
Жаның шықсын.

Ілмектер: атақ, жан, жаман

---

---

Шуақ жасыңды құрғатқанмен,
Жаныңды жұбата алмайды.

Ілмектер: жан, жұбату

---

---

Сенің жаның – жан да,
Менің жаным – баклажан ба.

Ілмектер: жан

---

---

Ананың жаны –
Судың толқыны.

Ілмектер: ана, жан, су, толқын

---

---

Кәріге жаны – дәрі.

Ілмектер: кәрілік, жан, дәрі, қырғыз мақалы

---

---

Масқараланып ұрлығым шыққанша,
Шыңғырып шыбын жаным шықсын.

Ілмектер: масқара, ұрлық, жан, қырғыз мақалы

---

---

Ауруың қайда болса, жаның да сонда.

Ілмектер: ауру, денсаулық, жан, қырғыз мақалы

---

---

Екі биелі ел сақтайды,
Бір биелі жан сақтайды.

Ілмектер: ел, жан, қырғыз мақалы

---

---

Жан тартпаса,
Қан тартады.

Ілмектер: жан, қан

---

---

Жабу астында жал қалады,
Жал қалмаса, жан қалады.

Ілмектер: жал, жан, қырғыз мақалы

---

---