Өлең, жыр, ақындар


Қомағайлық жасайды,
Шабақтарды асайды.

Шортан



Күміспенен апталған,
Теңгеменен қапталған.

Сазан



Суда өседі, өнеді,
Сыртқа шықса, өледі.

Балық



Қошқыл жолақты,
Еріні сағақты.
Бүкіл денесі –
Терек теңгесі.

Жапырақ балық



Жалтыраған бауыры.
Құдды көмір түтігі.
Өзінің бар тәуірі,
Сәуле шашар түтігі.

Үтікбалық



Тұла бойы толы ине,
Жауын көрсе ол неме,
Едірейіп бүртігі,
Бола қалар біртүрлі.
Тұрған түсі көз көріп,
Шыға келер өзгеріп.
Қарнын үрлеп алады,
Допқа ұқсай қалады.

Тікенқұрсақ



Қапталған сүйекті сауытпен,
Қорықпас ешқандай қауіптен.
Сойдиған тістері қашаудай,
Қорегін асаудай-ақ асайды-ай.

Сауыттыбалық



Майшабақпен сайыспай,
Үйіріп жүрер басқара.
Тұлғасы ұқсас қайыстай
Шұбатылған таспаға.

Белбеубалық



Тұмсығы — қайықтың күрегі,
Аузымен шөп сүзіп жүреді.

Ескектұмсық



Қарасаң келбетіне
Тұмсығы найзадай.
Шығарып су бетіне,
Қанатын жайса жай,
Көрінер кемедей,
Мұхитта телегей.

Желкенді балық



Қауырсын мұрт шетінен,
Жүзеді тек шалқалап.
Шабақты су бетінен,
Оңай ұстар қалқалап.

Қарабауыр жайын



Тұрқы қысқа, күші мен
Қылығы бар орасан,
Мықты сояу тісімен,
Үлкенді де өзінен,
Қылғи салар жанаса.
Бірақ
Жемі ішінен
Көрінеді қараса.

Қара тажал



Ілгегі бар дәу ұзын,
Керіп ашса ауызын,
Сәуле шашып тістері,
Судың кезген тереңін,
Шақырады қорегін.

Қармақшы балық



Басы доғал,
Мұрты бар.
Аузы апандай,
Ұрты бар.
Түрі китке ұқсайды.

Жайын



Өзі алып кемедей,
Дауылдан ықпайды.
Су шашып,
Телегей
Мұхиттан шықпайды.

Кит



Түйеде жоқ, ешкіде бар,
Доңызда жоқ, қоңызда бар.

Мүйіз



Түрлі-түрлі түр кілем,
Түр аласы бір кілем.

Малдың шуы



Он екі түйе, он жылқы, тоғыз сиыр,
Бес ешкі, бір жарым қоян.

Малдың бала көтеретін уақыты




Жол, жол, жол жатыр,
Жол айнала қол жатыр.
Тамақ қолдың ішінде,
Айдаһар жегір хан жатыр.

Малдың өті



Айтайын айт дегенде, ая батыр,
Болғанда асты гауһар, үсті шатыр.
Қазандай қара тастың дәл түбінде,
Бір түрлі адам таппас зәһәр жатыр.

Малдың өті