Электр өрісінің кернеулігі. Электр өрісінің күш сызықтары

"№167 жалпы білім беретін мектеп" коммуналдық мемлекеттік мекемесі
физика пәні мұғалімі
Сыбанбекова Галия Сыбанбековна 

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі: 

1. Сәлемдесу;
2. Оқушыларды түгендеу;
3. Сынып болмесінің тазалығын тексеру;
4. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру (жұмыс орны, отырыстары, сыртқы түрлері);
5. Оқушылардың назарын сабаққа аудару.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру, қайталау

А) теориялық білімдерін тексеру.
Ә) практикалық тапсырмаларын тексеру.
Б) есептерін тексеру.

ІІІ. Білімді жан-жақты тексеру. Білу 5 мин

«Сұрақтар шеңбері»

1.Электродинамика бөлімі нені зерттейді?
2. Электростатиканың негізгі заңы кімнің заңы?
3. Кулон заңын тұжырымдаңдар және осы заңды анықтайтын формуланы жазыңдар.
4. Зарядтың өлшем бірлігі
5. Кулон заңынан  зарядты есептеп жаз

1. К-коэффициентінің мәні қаншаға тең және ол қалай есептелді?
2. Электр тұрақтысының мәні неге тең?
3. Κ-ның мәнін ескере отырып Кулон заңын қалай жазамыз?
4. Суперпозиция қасиетін тұжырымда
5. Зарядтың өлшем бірлігі

1. Біз электр өрісі деп нені түсінеміз?
2. Кулон заңынан ара қашықтықты есептеп жаз
3. Электр зарядының сақталу заңы және формуласы
4. Денені қандай әдістермен электрлеуге болады?
5. Элементар зарядтың сандық мәні неге тең?.

Сергіту Ұлы физиктердің өмірінен естелік

Түсіну 7 минут

Алыстан әрекеттесу принципі: зарядталған бөлшектердің өзара әрекеттесуі бос кеңістік арқылы лезде іске асырылады.

Жақыннан әрекет ету принципі: денеде зарядтардың болуы оны қоршаған кеңістіктің қасиетін өзгертеді, зарядтардың өзара әрекеттесуі олардың кеңістікте тудыратын электр өрісі арқылы іске асырылады.

- нүктелік заряд өрісінің кернеулігі

Тыныштықтағы зарядтардың элеткр өрісін электростатикалық өріс деп атайды.

Кернеуліктің өлшем бірлігі 1Н/Кл=1 В/м

Суперпозиция принципі: зарядтар жүйесі тудыратын өрістің кернеулігі әрбір жеке зарядтар тудыратын өріс кернеуліктерінің векторлық қосындысына тең.

Күш сызығы деп бағыты өріс нүктесіндегі керенуліктің бағытымен сәйкес келетін, осы нүктеге жүргізілген жанаманы айтады.

Күш сызықтарының қасиеттері:

1. Күш сызықтары үзіліссіз.

2. Күш сызықтары еш жерде қиылыспайды.

Кернеулік вектрорлары барлық нүктелерде бірдей электр өрісі біртекті өріс деп аталады.

Электр өрiсiнiң күш сызықтары деп, сол өрiске орналасқан оң зарядталған бөлшекке әсер ететiн күштiң бағытын көрсететiн сызықты айтамыз. Оң зарядталған дене өрiсiнiң күш сызықтары 16, а-суретте көрсетiлген. Ал, 16, б-суретте терiс зарядталған дене өрiсiнiң күш сызықтары кескiнделген. Осындай көрiнiстi электрлiк сұлтан деп аталатын қарапайым құрылғы көмегiмен байқауға болады. Оған заряд бергенде, оның қағаз жолақтары әр жаққа тебiлiп электр өрiсiнiң күш сызықтары бойымен орналасқанын көремiз

Зарядталған бөлшек электр өрiсiне енгенде, оның жылдамдығы көбеюi де азаюы да мүмкiн. Егер бөлшек заряды q > 0 болса, онда күш сызықтары бойында оның жылдамдығы артады, ал керi бағытта тежеледi. Егер бөлшек заряды q < 0 болса, онда бәрi керiсiнше болады: күш сызықтары бағытында тежелiп, керi бағытта үдетiледi

 Қолдану  10 мин   есептер

3.58. Электр өрісіндегі  4•10^-6Кл зарядқа  0,02Н күш әрекет етеді. Осы нүктедегі электр өрісінің кернеулігін тап.

3.60. 2•10^-8 Кл зарядқа 2•10^-2м қашықтықтағы өрістің кернеулігі қандай?

3.63. Бір нүктедегі электр өрісінің кернеулігі Е= 0,4кН/Кл өрістегі q=4,5•10^-6Кл зарядқа әрекет ететін күшті анықтаңдар

Талдау 6 минут

Жинақтау 7мин Сәйкесін тап

Жауабы: 1-5. 2-3. 3-2. 4-7. 5-1. 6-8. 7-4. 8-6.

Бағалау 4 минут Бағалау парағы

Рефлекция 3 мин Блоб ағашы

Үйге тапсырма : §8.4. Электр өрісінің кернеулігі. Электр өрісінің күш сызықтары.