Шаңсорғыштың тарихы

Тарихта шаңды сорып алатын бірінші машина ХІХ ғасырдың аяғында жасалды. Оны іске қосу үшін екі бірдей ер адамның күші керек болды, себебі бір адам үрлеп тұрды, ал екіншісі шланганы арлы-берлі тасып жүруі тиіс еді. Бірақ шаң жиналған жоқ, керісінше сыртқа қарай үрленетін болған.

Бұл идеяны инженер Хьюберт Сесил Бут 1901 жылы жетілдіре түсуді ойлайды. Оның шаңсорғышы шаңды үрлемей, арнайы шаң тұратын қапқа сүзгі арқылы соратын. Вакуум сорғысының қуаты бес аттың күшіне жететін, ол бензинмен жұмыс істейтін.

Бірінші нұсқасы тым үлкен әрі даусы зор шығатын, сондықтан шаңсорғыш іске қосылған кезде әдетте аулада тұратын, ал шланг терезе арқылы кіргізіліп, шаңды сорып шығатын.

Бут шаңсорғышы 1902 жылы Ветминстер аббаттығында жасап шығарылды, құрылғы Жетінші Эдуардтың таққа отыру шарасының алдында кілемдерді тазалау мақсатында арнайы ойлап табылған. Осындай жарнамадан кейін жаңа бағыттағы ізденістер күш алады.

Мұны бәсекелестер пайдаланып кетті. Көп өтпей олар шаңсорғыштың шағын үлгісін жасады. Бұл машина үш фазалы электр қозғалтқышында жұмыс істеді. Шаңсорғыш құрылымына электрқозғалтқышын енгізу шаңсорғыштар тарихында елеулі оқиға болды, бұл әдіс осы құрылғыны үй шаруасында қолдану мәселесін шешіп берді: ол өте тыныш жұмыс істеп, бензиннің жануынан шығатын улы газдан арылуға мүмкіндік сыйлады.

1908 жылы америкалық W. H. Hoover Company компаниясы tin model деп аталатын шағын шаңсорғыш моделін жасады, оның салмағы 20 келі еді (сол уақыттарда бәсекелестердің шаңсорғыштары 50 келі салмақ тартатын).

Шаңсорғыш қорғасынмен қапталған төңкерілген шелекке ұқсайтын, оған швабраға ұқсас ағаш сабы жалғанатын. Тұтқасында дәкеден қап орнатылып, оған шаң үйілетін болған, ал оның сырты сәтенмен қапталады. Өндірушілер бұл шаңсорғыштың еденнен шаңды жақсы тазалап қана қоймай, оны шаш кептіруге де таптырмас құрал деп жарнамалады.

Аксель Веннер-Грен — Electrolux швед компаниясының негізін қалаушы 1912 жылы шаңсорғышқа ауа насосын емес, желдеткіш орнатуды ұсынады, осыдан кейін тұрмыстық заттың салмағы 14 келіге дейін азайды.  Дегенмен тарих сахнасына Model V шаңсорғышы шықты, бұл үлгі 9 жылдан кейін, яғни 1921 жылы шығып, компанияға әлемдік даңқ әкелді.

Сонымен, ХХ ғасырдың соңына дейін тұрмыстық затты өндірумен айналысатын барлық компания дөңгелекшелерімен жүретін, сорғы щеткасы бар, комплектісінде бірнеше алмалы-салмалы қондырмасы бар иілгіш шланга жалғанған металл цилиндрін көшіріп шығарып келді. ХХ ғасырдың екінші жартысындағы технология ғана шаңсорғыштардың жаңа түрлерін ойлап табуға себеп болды, мәселен: жуатын, орнатылатын, сұрыптаудың көпсатылы жүйесі бар шаңсорғыштар және робот-шаңсорғыштар.

Әлеуметтік желілерде бөлісіңіз: